عالی قاپو

قدمت این بنای عظیم به ابتدای قرن یازدهم ه.ق باز می گردد و از نظر معماری و کاربرد هنرهای تزئینی در نوع خود بی نظیر است. درباره وجه تسمیه  این کاخ می توان چنین عنوان نمود که این نام تقلیدی از دو کلمه باب عالی یعنی کاخ سلطان عثمانی در استانبول بوده است. همچنین محققین می نویسند به دلیل نصب در حرم حضرت علی ( ع ) در ورودی آن ،این کاخ به در عالی، آستان علی و عالی قاپو شهرت یافته است.

این کاخ در شش طبقه بنا گردیده و در دوران سلطنت شاه عباس اول به عنوان مقر اداری و حکومتی و همچنین به عنوان ورودی دولتخانه صفوی مورد استفاده قرار می گرفته است. سپس در دوره سلطنت شاه عباس دوم با الحاق ایوان ستون دار وسایر طبقات، به عنوان محل پذیرایی از سفرای خارجی نیز مورد استفاده قرار می گرفت. تزئینات دیوارها و سقف تالارهای این کاخ ، اثر نقاشان معروف عصر صفوی نظیر رضا عباسی و شاگردان وی است.

از جمله بخشهای شاخص این بنا ، تالار موسیقی آن است که با تزئینات نقاشی و مقرنس های میان تهی آراسته شده است.
از جاذبه های منحصر به فرد این بنا، می توان به حوض زیبایی از جنس مس در وسط ایوان اشاره نمود که بر جذابیت ایوان در هنگام برگزاری مراسم های پذیرایی می افزود.

در مجاورت عمارت عالی قاپو بنائی دیگر موجود است که به نام توحید خانه معروف بوده و به نظر می رسد از الحاقات عالی قاپو بشمار می رفته و محل استقرار دارویش و صوفیان عصر صفوی بوده است. نمای گنبد بیرونی این بنا از آجر  می باشد.